Web Sitesinde Siyasi İçerik Oluştururken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Web siteniz var ve istemedende olsa siyasi konulara değinmek zorunda kalıyorsunuz. Ancak takip ettiğiniz sitelerde siyasi konular konuşulmuyor hatta neredeyse siyasi içeriğin yanından geçen konuları veya tartışmaları başlatan üyeyi/kullanıcıyı engelliyorlar. Peki bunun önüne nasıl geçilir veya bu durumun suç teşkil edip etmeyeceği nasıl anlaşılır en basite indirgeyerek tartışalım.

Türkiye sınırları içerisinde herhangi bir eylemin suç teşkil edip etmediğini anlamak için bakılması gereken en büyük dayanak Anayasadır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 26. maddesi düşünce ve ifade özgürlüğünü güvence altına alır.

VIII. Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti
Madde 26 – Herkes, düşünce ve kanaatlerini söz, yazı, resim veya başka yollarla tek başına veya toplu olarak açıklama ve yayma hakkına sahiptir. Bu hürriyet Resmî makamların müdahalesi olmaksızın haber veya fikir almak ya da vermek serbestliğini de kapsar. Bu fıkra hükmü, radyo, televizyon, sinema veya benzeri yollarla yapılan yayımların izin sistemine bağlanmasına engel değildir.
Bu hürriyetlerin kullanılması, millî güvenlik, kamu düzeni, kamu güvenliği, Cumhuriyetin temel nitelikleri ve Devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünün korunması, suçların önlenmesi, suçluların cezalandırılması, Devlet sırrı olarak usulünce belirtilmiş bilgilerin açıklanmaması, başkalarının şöhret veya haklarının, özel ve aile hayatlarının yahut kanunun öngördüğü meslek sırlarının korunması veya yargılama görevinin gereğine uygun olarak yerine getirilmesi amaçlarıyla sınırlanabilir.
(Mülga fıkra: 3/10/2001-4709/9 md.)
Haber ve düşünceleri yayma araçlarının kullanılmasına ilişkin düzenleyici hükümler, bunların yayımını engellememek kaydıyla, düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin sınırlanması sayılmaz.
(Ek fıkra: 3/10/2001-4709/9 md.) Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunla düzenlenir.

Bu özgürlük, bilgileri ve düşünceleri serbestçe yayma hakkını da kapsar. Ancak bu özgürlüğün de sınırları vardır ve bazı durumlarda ifade suç teşkil edebilir. Dikkat ettiyseniz 26.maddenin sonlarında "Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyetinin kullanılmasında uygulanacak şekil, şart ve usuller kanunla düzenlenir." ifadesi geçmektedir. Her ne kadar anayasa bizim dayanağımız olsa bile içinde her şey detaylı anlatılmaz. Bunu biraz daha detaya büründüğü yer ise "Kanun"lardır. Düşüncemizi yaymanın belli şartlar altında suç olmadığını öğrendik [Şunu söyleyebilirsiniz ya basit bir konu veya basit bir tartışma bu, düşünceye girer mi? Aynen öyle insan düşünmeden hareket eden bir canlı değil] şimdi suç teşkil eden konuların neler olduğunu ve kanunlar bu konu hakkındaki yaptırımlarına bakalım.


Siyasi konular içeren bir web sitesi veya bir ileti/konu/tartışma oluştururken aşağıdaki hususlara dikkat etmek, yasal sorunlarla karşılaşma riskini azaltacaktır:

Hakaret ve İftira: Kişilerin onur, şeref ve saygınlığını zedeleyici ifadeler kullanmaktan kaçınmak önemlidir. Siyasi eleştiri yaparken dahi, kişisel saldırılardan ve asılsız ithamlardan uzak durulmalıdır. Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) hakaret (madde 125) ve iftira (madde 127) suçları düzenlenmiştir.

Hakaret
Madde 125- (1) Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte
somut bir fiil veya olgu isnat eden (...) veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir.
(2) Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi
halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.
(3) Hakaret suçunun;
a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle, 50 29/6/2005 tarihli ve 5377 sayılı Kanunun 15 inci maddesiyle bu fıkrada yer alan "ya da yakıştırmalarda bulunmak" ibaresi madde metinden çıkarılmıştır. İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz.
(4) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Hakaretin alenen işlenmesi halinde ceza altıda biri oranında artırılır.
(5) (Değişik: 29/6/2005 – 5377/15 md.) Kurul hâlinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi hâlinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak, bu durumda zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.

İsnadın ispatı
Madde 127- (1) İsnat edilen ve suç oluşturan fiilin ispat edilmiş olması halinde kişiye ceza verilmez. Bu suç nedeniyle hakaret edilen hakkında kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararı verilmesi halinde, isnat ispatlanmış sayılır. Bunun dışındaki hallerde isnadın ispat isteminin kabulü, ancak isnat olunan fiilin doğru olup olmadığının anlaşılmasında kamu yararı bulunmasına veya şikayetçinin ispata razı olmasına bağlıdır.
(2) İspat edilmiş fiilinden söz edilerek kişiye hakaret edilmesi halinde, cezaya hükmedilir.

Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama: Farklı toplumsal grupları (dini, etnik, bölgesel vb.) birbirine karşı kin ve düşmanlığa sevk edecek ifadeler kullanmak suçtur (TCK madde 216). Siyasi tartışmalarda dahi bu tür provokatif içeriklerden kesinlikle kaçınılmalıdır.

Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama
Madde 216- (1) Halkın sosyal sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kin ve düşmanlığa alenen tahrik eden kimse, bu nedenle kamu güvenliği açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkması halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Halkın bir kesimini, sosyal sınıf, ırk, din, mezhep, cinsiyet veya bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılayan kişi, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(3) Halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılayan kişi, fiilin kamu barışını bozmaya elverişli olması halinde, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Suçu ve Suçluyu Övme: İşlenmiş bir suçu veya suçluyu alenen övmek de suç teşkil edebilir (TCK madde 215).

Devletin Egemenlik Alametlerine Hakaret: Türkiye Cumhuriyeti'nin bayrağı, İstiklal Marşı, Cumhurbaşkanı gibi sembollerine hakaret etmek suçtur (TCK madde 299, 300).

Terör Propagandası: Terör örgütlerinin propagandasını yapmak, desteklemek veya terörü övmek kesinlikle yasaktır ve ağır cezai yaptırımları vardır (Terörle Mücadele Kanunu madde 7).

Yalan Haber ve Yanıltıcı Bilgi: Özellikle hassas siyasi konularda doğruluğu teyit edilmemiş, manipülatif veya yalan haberler yaymak hukuki sorunlara yol açabilir.

Özel Hayatın Gizliliği: Siyasi figürlerin veya diğer kişilerin özel hayatına ilişkin izinsiz bilgilerin paylaşılması suç teşkil edebilir (TCK madde 134).

Yayın İlkelerine Uygunluk: Basın Kanunu ve ilgili diğer mevzuatta belirtilen yayın ilkelerine uymak önemlidir. Doğru ve tarafsız bilgi verme, farklı görüşlere yer verme gibi ilkeler dikkate alınmalıdır.

Web sitenizde siyasi konulara değinmeniz tek başına suç teşkil etmez. Ancak yayınlarınızda yukarıda belirtilen sınırlara dikkat etmeniz ve yasalara uygun hareket etmeniz gerekmektedir. Bu yazım bilgilendirme amacıyla kaleme alınmıştır. Geneldir. Konu ve site detayalarını bilinmediğim için aklınızda geçen sorulara da cevap vermiyorsam ve konu hakkında tereddütleriniz devam ediyorsa, bir avukattan hukuki danışmanlık almanız en sağlıklı yol olacaktır. Ayrıca başlatacağınız konu hakkında iddialarınızı desteklemek için güvenilir kaynaklar göstermenizi tavsiye ediyorum. Mümkünse, farklı bakış açılarına da yer vererek daha dengeli bir çizgi izleyin. Eğer ki sitede tartışma konusuysa veya bu konu yorumlara açılacaksa hakaret, nefret söylemi gibi yasa dışı içerikleri engellemek için içeriği sürekli takip etmeniz gerekecektir. Umarım bu bilgiler yardımcı olur.